Zijn er voor kaas plantaardige alternatieven?

Kaas biedt veel mogelijkheden op tafel en in de keuken. Kaas combineert perfect met verschillende soorten brood, noten, seizoensgroenten en -fruit maar werkt ook goed in slaatjes, sauzen, pasta- en ovengerechten. Het aanbod in het kaasschap is groot en divers. Je vindt er klassieke sneetjeskaas maar ook steeds meer zogenaamde vegan of plantaardige kaas. Hebben zij nog veel met kaas gemeen? Helaas pindakaas. Onze voedingsdeskundige ontwart het kaasschap.

Wat is kaas?

Kaas is een vertrouwd product dat wordt gemaakt op basis van melk. Het ruime traditionele kaasassortiment biedt volop variatie in smaak, textuur en voedingswaarde. Een portie kaas draagt bij tot een gezonde voeding. Het is een goede bron van eiwitten en calcium maar brengt ook nog andere voedingsstoffen aan zoals de vitaminen B2, B12 en A en zink.

Wettelijk gezien mag kaas alleen zo heten als het gemaakt is van melk. En met melk bedoelt men melk dat uit de melkklier komt van een zoogdier zoals een koe, schaap, geit of buffel. Er zijn een paar uitzonderingen zoals pindakaas (op basis van pindanoten), leverkaas en hoofdkaas (op basis van vlees). Het zijn producten waarvan de naam, de samenstelling en het gebruik in de voeding sinds lang bekend en ingeburgerd zijn. Dit verklaart ook waarom zogenaamde plantaardige kaas die vandaag nieuw op de markt komt onder allerlei ‘fancy’ namen wordt verkocht.

Bestaat er plantaardige kaas?

Neen, er worden wel plantaardige alternatieven verkocht die op kaas lijken (wit of geel en in sneetjes, in een blok of in gemalen vorm). Kaas zonder melk wordt gemaakt op basis van uiteenlopende grondstoffen zoals cashewnoten, amandelen, soja, kokosolie of ander vet, zetmeel, voedingsgist en allerlei smaakmakers. Hun smaak, samenstelling, textuur en voedingswaarde zijn bijgevolg ook heel verschillend. Sommige kunnen zoals gewone kaas smelten, andere niet. Je eet dus geen kaas meer in plaats van kaas, maar een ander product. Prima, zolang je je daarvan bewust bent en het ter variatie bijdraagt tot een gezonde voeding.

Zijn plantaardige alternatieven voor kaas gezonder?

Vaak integendeel. Zij kunnen evenveel of zelfs meer verzadigd vet en zout bevatten dan gewone kaas. Veel soorten leveren ook weinig of geen eiwitten en minder mineralen en vitaminen zoals calcium en vitamine B12, die we van nature wel in kaas van melk vinden. Als ze aanwezig zijn, zijn ze meestal tijdens het productieproces toegevoegd. Kijk en vergelijk. Check het etiket. Een plantaardig alternatief voor kaas is vaak geen volwaardig alternatief voor een portie kaas.

Wat is vegetarische kaas?

In de productie van kaas wordt er dierlijk stremsel gebruikt. In vegetarische kaas gebruikt men een vegetarisch of microbieel stremsel. De basisgrondstof van deze kaas is nog wel melk. Geschikt voor vegetariërs maar niet voor veganisten die elk dierlijk product, ook melk, uit hun voeding willen schrappen.

Wat is pindakaas?

Pindakaas is geen kaas maar ze kunnen elkaar wel goed aanvullen in een gezonde voeding. In pindakaas zitten vooral gemalen pinda’s. Kaas wordt gemaakt op basis van melk. Kaas is een goede bron van eiwitten, calcium, vitamine B2 en B12. Pindakaas is een bron van eiwitten, vezels, vitamine E en vitamine B3. Is pindakaas gezond? De voedingswaarde van pindakaas is goed maar pindakaas bestaat voor meer dan 50% uit vet, vooral onverzadigd vet, en brengt dus ook veel calorieën aan. Overdrijf dus evenmin met pindakaas. Wie pindakaas wil, kiest best een soort op basis van 100% pinda’s en zonder toegevoegde suiker, zout of geharde palmolie.

Is tofu kaas?

Tofu wordt ook sojakaas genoemd. Het wordt gemaakt op basis van sojasap en geperst tot tofublokken. Het kan ter afwisseling van zowel een stukje vlees als kaas worden gebruikt. Het brengt wel minder vitaminen aan en helemaal geen vitamine B12. Tofu heeft een neutrale smaak. Het moet verder op smaak worden gebracht. Dat gebeurt best gezond. Vaak worden nog te veel zout- en suikerrijke smaakmakers gebruikt.

Variëren met kaas

Kaas biedt veel variatie. Maar weet wat je eet. Check het etiket. Zogenaamde plantaardige kaas is vaak geen volwaardig alternatief voor een portie kaas gemaakt van melk. Overdrijf ook niet met kaas. Reken 1 snede kaas per 2 sneden brood en wissel af met ander beleg en smaakmakers, zoals vis, gebakken kip, ei, een peulvruchtenspread of notenpasta.

Meer plantaardig eten is gezond maar dat betekent in de eerste plaats meer volkoren producten, groenten en fruit eten en eens vaker peulvruchten en noten op het menu zetten. Verse en weinig bewerkte producten die je zelf lekker en gezond op smaak brengt, genieten de voorkeur boven sterk bewerkte producten met veel verschillende ingrediënten en weinig voedingswaarde.

Heb je nog vragen? Laat het ons weten via Facebook, Instagram of X.

Zet ook onze Pinterest- of YouTube-account bij je favorieten of schrijf je in voor onze nieuwsbrief.

In samenwerking met NICE

Het kenniscentrum voedingsinformatie NICE biedt wetenschappelijk onderbouwde informatie op maat van voedings- en gezondheidsprofessionals en geeft duiding bij actuele trends en inzichten rond voeding en gezondheid.