Hoe Vlaamse landbouwers steeds zuiniger omspringen met energie
Van alle benodigde energie, zoals elektriciteit, gebruikt de landbouwsector in Vlaanderen 1,9 procent. En daar springen onze telers zo duurzaam mogelijk mee om. We spraken met Laurens Vandelannoote, energie-expert Vlaamse landbouw, over hoe de sector energie bespaart.
Het telen van aardappelen, groenten en fruit kent meerdere stappen, met elk hun eigen impact op het energieverbruik. Maar de grootste hap energie gaat naar de bewaring van de oogst. Om de kwaliteit te garanderen, moet dat gebeuren op de juiste temperatuur en in de juiste omgeving in koelinstallaties, tot de oogst getransporteerd en verkocht kan worden. “Steeds vaker gebruiken groente- en fruittelers installaties met automatische frequentiesturing. Die besparen tot 40% elektriciteit”, steekt Laurens van wal.
“Het gaat hier bijvoorbeeld om ventilatoren met een vermogen van 10kW die eigenlijk maar op halve kracht moeten draaien om een oogst aardbeien te verkoelen. Vroeger werd te vaak het volledige vermogen gebruikt, wat neerkomt op een verspilling van 5kW die voor overtollige warmte buiten het gebouw zorgt. Dankzij frequentiesturing gebruiken machines de hoeveelheid kracht en energie die nodig is.”
Duurzame energiebesparingen
Ook met het koelmiddel in de koelinstallaties kan het energieverbruik teruggedrongen worden. “Zo besparen telers van hardfruit 30 tot 40% energie door steeds meer natuurlijke middelen zoals ammoniak en CO2 te gebruiken, in plaats van chemische alternatieven. In een gesloten circuit van een koelinstallatie is dat de duurzaamst mogelijke koeloplossing”, licht Laurens toe.
In de glastuinbouwsector is energie ook een belangrijk aspect. “Telers besparen bijvoorbeeld energie met energiezuinige schermen die 10 tot 15% minder elektriciteit vergen. Die schermen, vaak transparante folies of lichtdoorlatende stroken, beperken het warmte- en lichtverlies en voeren vocht af. In serres wordt ook steeds vaker LED-verlichting gebruikt.” Bovendien wekken telers meer en meer hun eigen energie op. Zoals via drijvende zonnepanelen op waterbassins, of een warmtekrachtkoppeling die brandstof omzet in elektriciteit en warmte voor de serre. De vrijgekomen CO2 wordt ook ingezet in de serre om de groei van de planten te stimuleren.
In de aardappel-, groente- en fruitsectoren kan op verschillende manieren energie bespaard worden.
Artificiële intelligentie
Hoewel telers al heel wat inspanningen leveren, is er nog een weg te gaan. “Artificiële intelligentie (AI) kan hier een grote bijdrage leveren. Zo zal bijvoorbeeld het verlies aan kracht van zo'n warmtepomp door AI instant opgemerkt worden dankzij verzamelde data en een melding geven op bijvoorbeeld de smartwatch of laptop van de persoon die hiervoor verantwoordelijk is. Zonder AI merkt de teler die hapering pas op als hij ter plaatse de temperatuur van de koelcel checkt, zijn energiefactuur onder ogen krijgt of rotte vruchten opmerkt in zijn koelcel”, aldus Laurens.
In de toekomst zullen ook elektrische heftrucks - die nu al 60% minder energie nodig hebben dan alternatieven die op brandstof rijden - opgeladen worden met lokale zonnepanelen. Last but not least zullen technieken het toelaten om bijvoorbeeld onbruikbare aardappelschillen te gebruiken als biobrandstof voor de machines die de volgende aardappelteelt oogsten. Hier wordt vandaag volop onderzoek naar gevoerd.
