Aan tafel met traditionele streekproducten: Belgische peperkoek

Je kent het wel: die kruidige geur van peperkoek die je meteen terugbrengt naar de keukentafel van je grootouders. Belgische peperkoek – ook wel kruidkoek of pontkoek genoemd – is al eeuwenlang een geliefde zoetigheid in Vlaanderen. En dat is niet voor niets: de combinatie van rogge, specerijen en de zoetheid van stroop of honing maken het tot iets bijzonders. 

Belgische peperkoek: een koek met een rijk verleden

Peperkoek kent vele varianten en tradities, maar de oorsprong gaat zeker terug tot in de Middeleeuwen. Oorspronkelijk werd deze gekruide broodkoek op basis van honing gebakken in kloosters, waar men het recept van de Romeinen verder ontwikkelde. Later namen ambachtelijke peperkoekbakkers het over.

In de 19de eeuw ontstonden de eerste peperkoekfabrieken in de regio rond Dendermonde. Een naam die vandaag nog altijd bekend in de oren klinkt, werd toen opgericht: Vondelmolen. Deze familiezaak uit Lebbeke begon in 1867 als graanhandel en schakelde na de Eerste Wereldoorlog over op peperkoek. Vandaag is Vondelmolen een van de twee overgebleven fabrieken die peperkoek maken volgens de oude traditie.

Wat maakt Belgische peperkoek zo bijzonder?

Belgische peperkoek is een eenvoudig maar karaktervol product. Het wordt gemaakt van 100% roggebloem, suikersiroop of honing, en 10% ‘kantkoek’. Dat zijn hergebruikte restjes van eerder gebakken peperkoek die het moederdeeg extra smaak en fermentatiekracht geven. Na minstens een week rust wordt het deeg afgewerkt met kaneel en een beetje rijsmiddel. Anders dan in veel andere landen bevat onze peperkoek geen vetstoffen, eieren, kleurstoffen of bewaarmiddelen.

Een verrassend weetje: Belgische peperkoek is ook een duurzaam product. Dankzij het gebruik van rogge en het hergebruik van kantkoek is het een voorbeeld van circulaire voeding avant la lettre.

Van brooddoos tot dessertbord

Wie aan peperkoek denkt, denkt vaak aan nostalgie. Aan de brooddoos van vroeger of een stevige snee voor onderweg. Peperkoek werd niet alleen geprezen om zijn smaak, maar ook ingezet als huismiddeltje. Grootmoeders raad luidde niet voor niets: “Last van constipatie? Eet wat peperkoek.” De reden hierachter: rogge is rijk aan vezels, die prikkelend werken op de darmen.

Met peperkoek kan je veel meer kanten op dan enkel als snack. Bak ze op als croutons en serveer met yoghurt of ijs of serveer een plakje peperkoek bij een kaasschotel. Je kan peperkoek ook verwerken in gebak, zoals in dit verrassende dessert.

Recept: wafels met Belgische peperkoek

Wafels en peperkoek: twee Belgische iconen die elkaar perfect aanvullen. De zachte structuur van de wafel krijgt extra karakter door de kruidige toets van verkruimelde peperkoek. Serveer met een toefje opgeklopte room, een bolletje vanille-ijs of gestoofde appeltjes voor een dessert dat nostalgie en vernieuwing mooi combineert.