Op bezoek bij Hierford: “Veeteelt en duurzaamheid kunnen hand in hand gaan”

In de biologische veehouderij moet het vee naar de weide vanaf de lente tot wanneer het op de weide te nat wordt. Johan Christiaens van Hierford heeft met ca. 55 hectare gelukkig voldoende weides waar zijn 90 runderen kunnen grazen. Van die 55 hectare is ongeveer 40 hectare ecologisch beheerd grasland in samenwerking met partners zoals Agentschap Natuur en Bos en Natuurpunt. Dit samenwerkingsverband is een mooie en interessante ontwikkeling in de biologische veehouderij. Johan kreeg er de BioVLAM 2023 voor, de prijs voor de bio-ondernemer die een passie heeft voor innovatie en duurzaamheid.  

Bewuste keuze voor bio

Ook de ouders van Johan waren veehouders, maar hij koos voor de biologische veehouderij. “Ik wou het volledige proces, van kweek tot vermarkting, in eigen handen houden. Bij bio is dat mogelijk, in combinatie met de korte keten”. Het omschakelen naar bio en het uitbouwen van een biologische veestapel vergde tijd, maar intussen bouwde Johan al een aanzienlijk klantenbestand uit.

Het rundvlees wordt één keer per maand verkocht via zijn online webshop: “De korte keten staat bij ons bedrijf centraal. We beheren alle stappen, op deze manier legt het rundvlees een zo kort mogelijke afstand af tot bij de consument. Ik vervoer de runderen met mijn veewagen naar een gecertificeerd slachthuis hier in de buurt. Het vlees wordt ook vlakbij versneden en verpakt”.  

“We zijn vorig jaar in september gestart met de verkoop, en we zijn tevreden met hoe alles loopt. We hebben klanten die houden van de pure vleeskwaliteit of van de biologische werkwijze. Andere klanten vinden het fijn om de dieren te zien grazen.”

Biovee als onderdeel van de natuur

Waar zit nu juist het innovatieve karakter bij Hierford? “Ik heb de ambitie om duurzaam en kwaliteitsvol vlees te produceren met het oog op een toekomstgerichte veeteelt,” zegt Johan. “We doen het niet enkel voor de financiële opbrengst. Ook het boosten van de natuurwaarden vind ik belangrijk. Dat is volgens mij duurzame landbouw. Het welzijn van de dieren is hierbij vanzelfsprekend heel belangrijk. De dieren moeten zoveel mogelijk hun natuurlijke gedrag kunnen uiten”.

"We laten de terreinen waar de runderen grazen zo veel mogelijk in de natuur integreren. We zijn eerst begonnen met de landschappelijke en ecologische waarde van onze weides te verhogen. Dat deden we door hagen en bomen aan te planten en door kruidenmengsels in de wei te zaaien. Hierdoor wordt de vegetatie verrijkt.”  

Samenwerking biedt alleen maar voordelen

Hierford werkt samen met private partners en natuurbeheerders die de natuur- en landschappelijke waarde van hun grond willen verhogen. Johan sloeg de handen in elkaar met Natuurpunt en het Agentschap Natuur en Bos. Zijn koeien grazen nu grotendeels op grond of in natuurgebieden die zij beheren.

Deze manier van werken biedt alleen maar voordelen. “Vroeger moest er vaak gemaaid worden, nu houden mijn dieren de vegetatie onder controle. Die terreinen mogen niet bemest of bewerkt worden. Ze zijn dus sowieso niet geschikt voor andere teelten. Begrazing door vee is dan ecologisch bijzonder interessant: het zorgt voor een ruigere vegetatie en meer diversiteit”. 

Het is een win-win voor iedereen: de runderen beschikken over vers gras en kruiden en de partners zijn blij want hun terreinen worden goed beheerd.

Wat is nu precies een Hereford-rund?

“Dit ras is afkomstig uit het zuidwesten van Engeland. Je kan het dier herkennen aan de bruin-rode vacht, witte kop en witte poten. We zochten een ras met een goede vleeskwaliteit, maar dat was niet dé prioriteit. We vonden het vooral belangrijk dat de dieren een zacht karakter hebben. Dat is een groot voordeel als je dieren wil inzetten voor ecologische begrazing. Bovendien is het ook een sterk ras. Ze kennen zo goed als geen gezondheidsproblemen. Ze zijn ook heel zelfredzaam. Het is heel uitzonderlijk dat we moeten tussenkomen bij de geboorte van een kalf. Het kalfje gaat al snel na de geboorte drinken bij de moeder”. 

Alles verloopt trager

“De koeien eten enkel gras. Ze worden niet bijgevoederd met krachtvoer of mais. Hierdoor groeien ze trager en is de kwaliteit van het vlees ook beter. De ossen verblijven bij de rest van de kudde en worden pas na 3,5 à 4 jaar geslacht. Ook de koeien krijgen tijd om te groeien."

“Om vlees van topkwaliteit te kunnen leveren moet een dier goed geleefd hebben. Het vlees is dan met vet dooraderd, gemarmerd. Het is net dat vet dat het vlees zijn specifieke smaak geeft”, vertelt Johan.  

Het voeder is 100% lokaal

De runderen van Johan grazen buiten van zodra de weides en het weer het toelaten. Alleen van het late najaar tot na de natste wintermaanden verblijven de runderen in stallen op stro, waar ze voldoende bewegingsvrijheid hebben.  

Tijdens de wintermaanden krijgen de dieren hooi, aangevuld met een mengsel van gras, luzerne, kruiden en klaver - allen geteeld op het eigen bedrijf. Hiermee doet Johan meer dan de norm - 60% eigen teelt - die men voor bio oplegt.  

De strorijke stalmest die tijdens de wintermaanden in de stallen wordt geproduceerd, zet men in het najaar deels in voor de bemesting van de eigen weilanden. Het resterende deel is bestemd als bodemverbeteraar voor collega-biobedrijven in de groententeelt. Zo is de kringloop mooi rond.

De toekomst?

Johan droomt ervan om een groep dieren jaarrond buiten te laten grazen: “Graag wil ik op terreinen die daarvoor geschikt zijn een aantal dieren het hele jaar rond buiten laten grazen. Het spreekt voor zich dat het terrein voldoende droog moet zijn en door bomen en hagen voldoende beschutting biedt. Deze aanpak leunt het dichtst aan bij het natuurlijke gedrag van de runderen. Kortom, opnieuw een stap vooruit op het vlak van dierenwelzijn!”. 

Meer weten over de andere genomineerden van de BioVLAM 2023?

Op allesoverbio.be vind je hun verhaal.

Kies jij ook vaak voor bioproducten? Laat het ons weten via Facebook, Twitter of Instagram! Post een foto of video van jouw favoriete biologische ingrediënten met #lekkervanbijons. Volg ons ook op Pinterest, YouTube of schrijf je in op onze nieuwsbrief en blijf op de hoogte van alle nieuwtjes.