Kwaliteitsvolle eieren kopen

Waar komt mijn ei vandaan?

Op het ei staat een stempelcode. Met deze code is het ei te traceren tot op het bedrijf waar het ei is gelegd. 

Het begincijfer van die code verwijst naar het soort houderijsysteem van de legkippen (0: bio; 1: vrije uitloop; 2: scharrel; 3: groepshuisvesting). Daarna volgen de code van het land van herkomst (bv. BE: België; NL: Nederland) en het registratienummer van de producent (toegekend door het Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen of FAVV).

Om het Belgisch pluimvee te beschermen tegen vogelgriep, besliste de overheid (FAVV) op 5/10/2022 om een nationale ophokplicht op te leggen. Tot op heden zijn alle Belgische pluimveehouders (professioneel en particulier) verplicht om hun pluimvee op te hokken. Er zijn bijgevolg dan geen eieren van (biologische) vrije uitloop beschikbaar. Op de verpakkingen kan dit nog wel (tijdelijk) vermeld staan.

Op welke manieren kunnen eieren ingedeeld worden?

Naar kwaliteit

Kwaliteit A
Eieren die in doosjes van 4, 6 of 12 aan de consument worden aangeboden, zijn steeds eieren van klasse A of ‘verse eieren’ van onberispelijke kwaliteit. Deze kwaliteitsklasse is de enige die rechtstreeks aan de consument verkocht wordt. Om in klasse A toegelaten te worden, moet een ei aan diverse kwaliteitscriteria voldoen:

• Het moet er goed uitzien: de schaal dient schoon en onbeschadigd te zijn. Reiniging van de schaal door het te wassen is in de Europese wetgeving voorlopig nog toegestaan. Belgische bedrijven wassen de eieren echter niet omdat zo de natuurlijke beschermlaag verwijderd wordt en de houdbaarheid drastisch verlaagt.
• Het inwendige, eiwit en dooier, moet van een onberispelijke kwaliteit zijn.
• De versheid moet gegarandeerd zijn. De grootte van de luchtkamer geldt hierbij als criterium. Onmiddellijk na het leggen, door afkoeling van het ei, ontstaat een luchtkamer als gevolg van het samentrekken van het eiwit. Deze luchtkamer vergroot bij het verouderen van het ei door verdamping van water doorheen de poreuze schaal. De hoogte van de luchtkamer van eieren van klasse A mag nooit groter zijn dan 6 mm. Kwaliteit A extra: eieren met de vermelding EXTRA (aangebracht op een oranje-rood bandje) hebben een luchtkamer kleiner dan 4 mm. Dit is gemiddeld zo tot 9 dagen na de legdatum. Na deze datum moet het bandje verwijderd worden.
• Vermelden de verpakkingen “extra” of “extra vers”, dan moet het gaan om eieren die hoogstens 9 dagen oud zijn en maximaal 7 dagen eerder werden verpakt. Eenmaal die periode overschreden wordt, moet de handelaar deze vermeldingen verwijderen.

Kwaliteit B
De eieren van klasse B of ‘eieren van 2e kwaliteit’ worden in de industrie verder verwerkt. De eieren worden gebroken zodat er drie producten ontstaan: enkel de dooiers, enkel het eiwit of beide samen. Deze gepasteuriseerde vloeibare of gedroogde producten kunnen dan gebruikt worden door de bakkers, beenhouwers, grootkeukens, koekjesfabrieken of voor mayonaise, pasta en dierenvoeding. Eieren die niet meer voor voeding in aanmerking komen worden dan bijvoorbeeld gebruikt in shampoos.

Naar grootte

In heel Europa gelden dezelfde vier gewichtsklassen: 

• XL (zeer grote eieren - > 73 g) 
• L (grote eieren - 63 g - 73 g) 
• M (middelgrote eieren - 53 g - 63 g) 
• S (kleine eieren 43- 53 g) 

De meeste eieren wegen ongeveer 63 g en zitten in de M of L gewichtsklasse. Oudere kippen leggen minder eieren maar de eieren zijn meestal groter. Het aandeel van de dooier in een groot ei is gemiddeld iets groter dan in kleinere eieren (maar is in de praktijk verwaarloosbaar).

Naar houderijsysteem van de legkippen

• Scharreleieren

Deze eieren zijn afkomstig van scharrelkippen die in een stal worden gehouden, die zodanig uitgerust is dat alle legkippen beschikken over ten minste 1 nest per 7 legkippen, geschikte zitstokken, ten minste een oppervlakte van 250 cm² bedekt met strooisel per kip. De bezetting mag niet meer dan 9 legkippen per m² bruikbare oppervlakte bedragen. 

• Eieren van hennen met vrije uitloop

Deze eieren zijn afkomstig van leghennen gehouden in een stal te vergelijken met scharreleieren maar die bovendien 8 uur per dag over een vrije uitloop beschikken in open lucht. Deze uitloop moet grotendeels begroeid zijn (met gras bijvoorbeeld) en een oppervlakte van 4 m² per hen beslaan.

• Bio-eieren

Een ei is een bio-ei als de leghen op biologische wijze gekweekt wordt. Deze leghennen moeten dagelijks biologisch ruwvoer, verse of gedroogde biologische voedergewassen of biologisch kuilvoer krijgen. Tenminste 20% van het voeder is afkomstig van het eigen bedrijf of van een ander biologisch bedrijf uit de regio. Per stal mogen maximum 3000 dieren worden gehouden met maximum 6 dieren per m². Deze stallen moeten voorzien zijn van ten minste 1 nest per 7 leghennen, geschikte zitstokken en tenminste 1/3 van de staloppervlakte moet bestaan uit een vaste bodem bedekt met strooisel. De vrije uitloop moet minstens 4m² per leghen bedragen. 

• Verrijkte kooi-eieren

Deze eieren worden geproduceerd door leghennen die in verrijkte kooien worden gehouden. De legkippen moeten beschikken over een kooioppervlakte van ten minste 750 cm² per kip, een nest, een met strooisel bedekte ruimte waar de kippen kunnen scharrelen en bodempikken en een geschikte zitstok. 

De meeste eieren die vandaag verkocht worden zijn scharreleieren, gevolgd door eieren van hennen met vrije uitloop. 

Witte of bruine eieren?

Aan jou de keuze. De kleur van de schaal en de leefomgeving van de kippen hebben weinig of geen invloed op de voedingswaarde van een ei. De kleur wordt bepaald door het ras van de kip. De samenstelling van eieren kan alleen licht variëren naargelang het voer dat de kippen krijgen.